θερμή παράκληση

Execute the law time's so short
execute the state execute the things you hate
Violence for them who shoot you dead
get you to the right get a gun 'n' hold it tight

Deus Ex Machina - "Execute"

Mi She'mamin Lo Mefached
Αυτοί που πιστεύουν, δεν φοβούνται

Τετάρτη 30 Απριλίου 2014

Αρχαϊκή Αθήνα

Η Αθήνα την αρχαϊκή περίοδο



'Ολοι μας γνωρίζουμε ή έχουμε ακούσει κάτι για την πανίσχυρη Αθήνα της κλασικής εποχής (5ος - 4ος αι. π.Χ.). Η Αθήνα όμως δεν ήταν πάντοτε "κραταιά" και μεγάλη. Το παρακάτω 3D βίντεο φανερώνει πως θα μπορούσε να αναπαρασταθεί αυτή την πόλη πριν από τους Περσικούς πολέμους (490 - 479 π.Χ.), κατά τη διάρκεια της λεγόμενης αρχαϊκής περιόδου (8ος - 6ος αι. π.Χ.).



Τετάρτη 23 Απριλίου 2014

Ρήματα εξεταστέας ύλης Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας Α' Λυκείου

Ρήματα εξεταστέας ύλης Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας Α' Λυκείου (Ξενοφώντας - Θουκυδίδης)



Σας παραθέτω κατ' αλφαβητική σειρά όλα τα ρήματα της εξεταστέας ύλης από τα αρχαία ελληνικά της Α' Λυκείου. Δίπλα από το κάθε ρήμα σημειώνεται και το όνομα του συγγραφέα στο κείμενο του οποίου συναντούμε το ρήμα αυτό). Εννοείται ότι πρέπει να μάθετε τους αρχικούς χρόνους των ρημάτων αυτών σε ενεργητική και μέση φωνή, τη σημασία τους, καθώς και τα παράγωγα - ομόρριζά τους στη νέα ελληνική. Με αστερίσκο (*) σημειώνω τα ρήματα εκείνα από τα οποία - κατά τη γνώμη μου - πρέπει να ξεκινήσετε τη μελέτη σας.

ἀγγέλλω* Ξ
ἀγνοέω - ἀγνοῶ Ξ
ἄγχομαι Θ
ἄγω* Ξ Θ
ἀδικέω - ἀδικῶ  Ξ
ἀθροίζω Ξ
αἰδέομαι - αἰδοῦμαι  Ξ
αἰνέω - αἰνῶ  Ξ Θ
αἱρέω - αἱρῶ*       Ξ
αἴρω* Ξ
αἰσθάνομαι* Θ
αἰτιάομαι - αἰτιῶμαι  Ξ
ἀκροβολίζομαι Θ
ἀλείφω Ξ
ἀλλάττω* Ξ
ἁμαρτάνω* Ξ
ἀναγκάζω Ξ Θ
ἀνίσχω Ξ
ἀξιόω - ἀξιῶ*  Ξ
ἀπατάω - ἀπατῶ Ξ
ἀριστοποιέομαι - ἀριστοποιοῦμαι   Ξ
ἀρκέω - ἀρκῶ  Ξ
ἀρπάζω Ξ
ἄρχω* Ξ
αὐτομολέω - αὐτομολῶ Θ
ἀφικνέομαι - ἀφικνοῦμαι*  Ξ Θ
βαίνω* Ξ Θ
βάλλω* Ξ Θ
βιβάζω Ξ Θ
βοηθέω - βοηθῶ Ξ Θ
βουλεύω* Ξ
βούλομαι* Ξ
γίγνομαι* Ξ Θ
γιγνώσκω* Ξ Θ
γράφω* Ξ
δάκνω Ξ
δακρύω Ξ
δέδοικα* Θ
δείκνυμι Ξ
δειπνοποιέομαι - δειπνοποιοῦμαι  Ξ Θ
δέομαι Ξ
δέχομαι* Ξ Θ
δηλόω - δηλῶ*  Ξ
διατρίβω Ξ
διδάσκω* Θ
δίδωμι Ξ Θ
διώκω* Ξ
δοκέω - δοκῶ * Ξ Θ
δουλόω - δουλῶ* Θ
δράω - δρῶ*  Θ
δύναμαι* Ξ Θ
δύω Θ
ἐγγυάω - ἐγγυῶ  Θ
εἰμί* Ξ Θ
εἴργω Θ
ἐλαύνω Ξ
ἕλκω - ἑλκύω Ξ
ἐξανδραποδίζω Ξ
ἐπισιτίζω Ξ
ἐπισκευάζω* Ξ
ἕπομαι Ξ
ἐργάζομαι Ξ
ἔρχομαι Ξ Θ
ἐρωτάω - ἐρωτῶ*  Ξ
εὐτρεπίζω Ξ
ἔχω* Ξ Θ
ζωγρέομαι - ζωγροῦμαι Ξ
ἡγέομαι - ἡγοῦμαι Ξ Θ
ἣκω Ξ
ἡσυχάζω Θ
θανατόω - θανατῶ  Ξ
θάπτω Ξ
θαυμάζω Ξ
θνήσκω* Ξ Θ
θορυβέω - θορυβῶ*  Ξ Θ
θύω* Ξ
ἱδρύω* Θ
ἵημι Ξ Θ
ἱκετεύω* Ξ
ἵστημι Ξ Θ
καθέζομαι Θ
κάθημαι Ξ
καίω Θ
καλέω - καλῶ*  Ξ Θ
κατακρημνίζω Ξ
κελεύω* Ξ
κινδυνεύω Ξ
κινέω - κινῶ*  Ξ
κοιμάω - κοιμῶ Ξ
κομίζω* Θ
κόπτω Ξ
κοτταβίζω Ξ
κρατέω - κρατῶ* Ξ Θ
κρίνω* Ξ Θ
κρούω* Θ
κτείνω* Ξ Θ
κυρόω - κυρῶ Θ
κωλύω* Θ
λαμβάνω* Ξ Θ
λέγω* Ξ Θ
λείπω* Ξ Θ
λογίζομαι Ξ
μάχομαι Θ
μέλλω Ξ Θ
μένω* Ξ Θ
μισθόω - μισθῶ Ξ
μνησικακέω - μνησικακῶ  Ξ
ναυμαχέω - ναυμαχῶ  Ξ
νεωτερίζω Θ
νικάω - νικῶ*  Ξ Θ
νοέω - νοῶ  Θ
νομίζω* Ξ Θ
οἶδα Ξ
οἰκέω - οἰκῶ*  Ξ Θ
οἰκοδομέω - οἰκοδομῶ Θ
οἰμώζω Ξ
οἴομαι* Ξ
οἴχομαι Ξ Θ
ὄλλυμι Ξ
ὄμνυμι Ξ
ὁμολογέω - ὁμολογῶ Ξ
ὁπλίζω Θ
ὁράω - ὁρῶ*  Ξ Θ
ὁρμάω - ὁρμῶ*         Ξ
ὁρμέω - ὁρμῶ*         Ξ
ὁρμίζω Ξ Θ
ὀφείλω Θ
ὀφλισκάνω Θ
παραμυθέομαι - παραμυθοῦμαι Θ
παρανομέω - παρανομῶ*  Ξ
παρασκευάζω Ξ
πάσχω* Ξ
παύω* Ξ Θ
πείθω* Ξ Θ
πειράω - πειρῶ*  Θ
πέμπω* Ξ Θ
πενθέω - πενθῶ  Ξ
πηδάω - πηδῶ  Ξ
πίμπρημι Θ
πίνω Ξ
πίπτω* Ξ Θ
πιστεύω Ξ
πλέω* Ξ Θ
πληρόω - πληρῶ Θ
ποιέω- ποιῶ* Ξ Θ
πολεμέω - πολεμῶ Ξ
πολιτεύω* Ξ
πορθέω - πορθῶ Θ
πράττω* Ξ Θ
προηγορέω - προηγορῶ Ξ
πυνθάνομαι* Θ
σημαίνω* Ξ
σιωπάω - σιωπῶ  Ξ
σκάπτω Ξ
σκεδάννυμι Ξ Θ
σκοπέω - σκοπῶ*  Ξ
σκυλεύω Ξ
σπάω - σπῶ  Θ
σπένδομαι Ξ
στασιάζω Θ
στέλλω* Θ
στρατεύω* Ξ
στρέφω Ξ
συλλέγω Ξ Θ
σφάζω Ξ
σῴζω* Θ
ταράττω* Ξ
τάττω* Ξ Θ
τελευτάω - τελευτῶ Θ
τέμνω Θ
τηρέω - τηρῶ Ξ
τιτρώσκω Ξ
τρέπω* Ξ
τυγχάνω* Θ
ὑπισχνέομαι - ὑπισχνοῦμαι  Θ
φείδομαι Θ
φέρω* Ξ Θ
φεύγω* Ξ Θ
φεύγω* Ξ Θ
φημί* Ξ Θ
φθείρω* Ξ Θ
φιλέω - φιλῶ Θ
φοβέομαι - φοβοῦμαι Ξ
φονεύω Θ
φρονέω - φρονῶ*  Ξ
χέω Ξ
χρήομαι - χρῶμαι Ξ Θ
χώννυμι Ξ
χωρέω - χωρῶ  Ξ Θ
ψεύδομαι* Ξ
ψηφίζω* Ξ Θ
ὠνέομαι - ὠνοῦμαι  Ξ





Τρίτη 22 Απριλίου 2014

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων


Με λίγα λόγια τι είναι αυτός ο μηχανισμός που προκάλεσε τόσες συζητήσεις και δημιούργησε για περισσότερο από έναν αιώνα ένα μυστήριο που λύθηκε μόλις πρόσφατα.









και για περισσότερες λεπτομέρειες μια από τις πολλές παρουσιάσεις που μπορεί κάποιος να συναντήσει για το συγκεκριμένο θέμα. 



Κυριακή 20 Απριλίου 2014

Το προσωπείο του φασισμού

Κάτι που πρέπει να βλέπουμε κάθε μέρα!


Προσέξτε καλά το περιεχόμενο του παρακάτω αποσπάσματος από την ταινία του Charlie Chaplin "The Great Dictator", στο οποίο ο ήρωας αναπαριστά τον Χίτλερ ή τους χιτλερίσκους που συναντούμε καθημερινά στη ζωή μας (μαύρους, κόκκινους, πράσινους, μπλε κ.ο.κ.).



Η Άνοδος και η Πτώση των Σπαρτιατών-Rise and Fall of the Spartans |2|

Οι Σπαρτιάτες, αναμφισβήτητα, αποτέλεσαν μια ομάδα ανθρώπων που συνέβαλαν - με τον δικό τους τρόπο- στη διαμόρφωση της (αρχαίας) ελληνικής συνείδησης. 


GREECE, Secrets of the Past Full Documentary Greek Subs HD OMN


Το συγκεκριμένο βίντεο έχει δυο θέματα : 1) την καταστροφή της Θήρας (Σαντορίνης) από την τρομακτική έκρηξη του ηφαιστείου της και 2) τα αίτια ανάπτυξης του κλασικού πολιτισμού. Φανταστική φωτογραφία, μοναδικές σκηνές και υπέροχη μουσική, κάνουν αυτό το βίντεο μοναδικό στο είδος του. Είμαι σίγουρος ότι θα μαγέψει ακόμη και τον πιο αδιάφορο με αυτά τα θέματα. 

Τετάρτη 16 Απριλίου 2014

Atene Athens

Από την εταιρεία ΑLTAIR4 MULTIMEDIA δημιουργήθηκε αυτή η 3D παρουσίαση της Ακρόπολης και άλλων μνημείων της αρχαίας Αθήνας. Το γεγονός ότι ολοένα και περισσότερες εταιρείες λογισμικού στρέφονται προς τις virtual αναπαραστάσεις από την αρχαία Ελλάδα και Ρώμη σημαίνει κάτι που εμείς, εδώ στην ηρεμία της βαλκανικής επαρχίας, δεν μπορούμε να αντιληφθούμε.  


Siracusa 3D Reborn. An Ancient Greek City brought Back To Life

Οι Συρακούσες ήταν αποικία που ίδρυσαν οι Κορίνθιοι το 734 π.Χ., στην ανατολική πλευρά της Σικελίας. Αναμφίβολα αποτέλεσε τη σημαντικότερη πόλη της νοτίου ιταλικής χερσονήσου για αιώνες και προστάτευσε τον ελληνισμό της δύσης από επικίνδυνους εχθρούς, όπως τους Καρχηδόνιους. Το Πανεπιστήμιο των Συρακουσών δημιούργησε αυτήν την αναπαράσταση των αρχαίων Συρακουσών σε 3D.  


A Day in Pompeii - Full-length animation


Στις 24 Αυγούστου του 79 μ.Χ. ο Βεζούβιος εξερράγη και μέσα σε λίγες ώρες εξαφάνισε από προσώπου γης μια ακμάζουσα ρωμαϊκή πόλη της νοτίου Ιταλίας, την Πομπηία. Στο ολιγόλεπτο βίντεο παρουσιάζεται η τελευταία μέρα της πόλης. 

Κυριακή 13 Απριλίου 2014

Corfu Nightscapes - A Company of Stars, 4Κ-Timelapse, Music: John Miliadis


Το συγκεκριμένο βίντεο δημιουργήθηκε από το νεαρό Κερκυραίο Βασίλη Μεταλληνό. Η δουλειά αυτή έχει παρουσιαστεί και στο αμερικάνικο δίκτυο CNN, προκαλώντας εγκωμιαστικά σχόλια για το δημιουργό του και το νησί μας! Αξίζει τον κόπο να το παρακολουθήσετε και να το θαυμάσετε! 


Virtual Olympia Tour


Η συγκεκριμένη δουλεία έχει δημιουργηθεί με το ειδικό λογισμικό 3D "Second Life". Για τους αμύητους στο περιβάλλον γνωστό αξίζει να σημειωθεί ότι χρειάστηκαν μήνες (ίσως και χρόνια) για την δημιουργία αυτού του εικονικού κόσμου, ο οποίος ωστόσο βασίζεται σε αρχαιολογικά δεδομένα. Έτσι περίπου πρέπει να ήταν η αρχαία Ολυμπία στην πλήρη ανάπτυξή της κάπου στα ελληνιστικά χρόνια (2ος αι.π.Χ. και μετά). Μη λάβετε υπόψη σας τις ελληνικές σημαίες που υπάρχουν σε ορισμένα σημεία του βίντεο: εννοείται ότι την εποχή εκείνη δεν υπήρχε ούτε ελληνική σημαία ούτε ελληνικό κράτος!


Στα ίχνη των Χαμένων Χρωμάτων

Παρατηρώντας αντικείμενα αρχαίας ελληνικής τέχνης κατασκευασμένα από μάρμαρο (ναούς, κίονες, αγάλματα κ.α.) βλέπουμε μόνο λευκά αντικείμενα τα οποία πέρα από θαυμασμό (ως προς την τεχνική τους) προκαλούν και ανία. Μήπως ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ήταν ασπρόμαυρος και βαρετός; Η απάντηση είναι πέρα για πέρα αρνητική, αφού οι αρχαίοι Έλληνες (όλων των εποχών και περιόδων) λάτρευαν τα χρώματα, ενίοτε μάλιστα τα έντονα. Δυστυχώς όμως ο αδυσώπητος Χρόνος εξάλειψε όλα σχεδόν τα ίχνη τους από τα τεχνουργήματα του παρελθόντος. Η συγκεκριμένη γερμανική παραγωγή προσπαθεί να αποκαταστήσει το χρώμα στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.


Διαδραστική Περιήγηση στην Αρχαία Αγορά

Παρασκευή 11 Απριλίου 2014

Απαρέμφατο


Απαρέμφατο


Α] ΟΡΙΣΜΟΣ

ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ είναι ένα άκλιτο ρηματικό ουσιαστικό ουδετέρου γένους που δεν «παρεμφαίνει» (= φανερώνει) πρόσωπο και αριθμό σε αντίθεση με τις λεγόμενες «παρεμφατικές» εγκλίσεις (οριστική, υποτακτική, ευκτική και προστακτική). Γι’ αυτό το λόγο και δεν παρουσιάζει διάφορες καταλήξεις. Σε μια πρώτη φάση, το απαρέμφατο ήταν αφηρημένο άκλιτο ουσιαστικό σε πτώση δοτική και δήλωνε το τόπο ή το σκοπό. Με το πέρασμα όμως του χρόνου η χρήση του αυτή εξασθένισε και κατέληξε στη μεταγενέστερη μορφή του. Το απαρέμφατο διακρίνεται από α) τη ρηματική του φύση & β) την ονοματική του φύση. Η ρηματική του φύση γίνεται αντιληπτή από το γεγονός ότι προέρχεται από ρήματα, παρουσιάζει χρόνους και εντοπίζεται και στις δυο φωνές > λέγω : λέγεινλέξεινλέξαι - εἰρηκέναι / λέγεσθαιλέξεσθαιλέξασθαι - εἰρῆσθαι. Η ονοματική του φύση πάλι γίνεται αντιληπτή από το γεγονός ότι αυτό μπορεί να τεθεί ως υποκείμενο ή αντικείμενο σε άλλα ρήματα ή ονοματικούς τύπους και να δεχθεί άρθρο (οπότε έχει χρήση ονόματος) > τό λακωνίζειν ἐστί φιλοσοφεῖν .
Ανάλογα λοιπόν με τη φύση του απαρεμφάτου (ρηματική – ονοματική) το διακρίνουμε σε δυο μεγάλες κατηγορίες : 1] ΑΝΑΡΘΡΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ & 2] ΕΝΑΡΘΡΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ.



Β] ΑΝΑΡΘΡΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

Το άναρθρο απαρέμφατο (απαρέμφατο δηλαδή που παρουσιάζεται χωρίς άρθρο) διακρίνεται σε δυο μεγάλες κατηγορίες : α) το εξαρτημένο (που εξαρτάται δηλαδή άμεσα από κάποιους άλλους όρους της πρότασης) και β) το ανεξάρτητο (που δεν εξαρτάται άμεσα από άλλους όρους της πρότασης). Στο παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται όλες οι υποκατηγορίες του άναρθρου απαρεμφάτου που θα αναφερθούν στην ενότητα :


Β1] ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΟ είναι εκείνο το απαρέμφατο που έχει άμεση συντακτική σχέση με κάποιον άλλο ρηματικό τύπο (ρήμα) ή ονοματικό τύπο (απαρέμφατο – μετοχή) της πρότασης και συμπληρώνει καθοριστικά το νόημά του. Γι’ αυτό το λόγο, το εξαρτημένο απαρέμφατο μπορεί να έχει συντακτική θέση : 
Υποκείμενο σε απρόσωπα ρήματα ή απρόσωπες εκφράσεις : Χρή τούς στρατιώτας πιστούς μένειν > το ρήμα χρή (=πρέπει) είναι απρόσωπο, οπότε δέχεται κατευθείαν ως υποκείμενο το απαρέμφατο μένειν : «πρέπει να μένουν οι στρατιώτες πιστοί».
Αντικείμενο σε απλά ρήματα ή και ονοματικούς τύπους (απαρέμφατα & μετοχές) : Ἔλεγεν βασιλεύς φαῦλα οὐ ποιήσειν > το απαρέμφατο ποιήσειν τίθεται ως αντικείμενο του ρήματος ἔλεγεν : «έλεγε ο βασιλιάς ότι δεν θα κάνει άτιμα (πράγματα)».
Κατηγορούμενο μετά από συνδετικά ρήματα : τό λακωνίζειν ἐστί φιλοσοφεῖν > το απαρέμφατο φιλοσοφεῖν τίθεται ως κατηγορούμενο του υποκειμένου (τό λακωνίζειν) αφού προηγείται μάλιστα συνδετικό ρήμα (ἐστί) : «το να μιλάς λίγο είναι αγάπη για τη σοφία».
Επεξήγηση κυρίως σε αντωνυμίες , επίθετα και ουσιαστικά ουδετέρου γένους , χωρίς όμως να αποκλείονται και άλλες περιπτώσεις : Εἷς οἰωνός ἄριστος, ἀμύνεσθαι περί πάτρης > το απαρέμφατο ἀμύνεσθαι αποτελεί επεξήγηση του ουσιαστικού οἰωνός το οποίο είναι και υποκείμενο το εννοούμενου ρήματος ἐστί : «ένας είναι ο καλύτερος οιωνός, δηλαδή να υπερασπίζεσαι την πατρίδα».

Το εξαρτημένο απαρέμφατο ως προς την απόδοσή του στη νέα ελληνική γλώσσα διακρίνεται : α) σε ειδικό ( = ότι + μετάφραση ρήματος από το οποίο προέρχεται) και β) σε τελικό ( = να + μετάφραση ρήματος από το οποίο προέρχεται).

Β1α : ΕΙΔΙΚΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

Όπως ήδη αναφέραμε, ως ειδικό χαρακτηρίζουμε εκείνο το απαρέμφατο το οποίο αποδίδεται στη νέα ελληνική με το ότι. Το ειδικό απαρέμφατο μπορεί να βρίσκεται σε οποιονδήποτε χρόνο εκτός από μέλλοντα και δέχεται άρνηση οὐ . Το είδος αυτό του απαρεμφάτου συναντάται μετά από ρήματα που δηλώνουν :

α) Ομιλία (λεκτικά) : λέγω, φημί, ἀγορεύω κ.α.
β) Γνώση (γνωστικά) : γιγνώσκω, οἶδα, γνωρίζω κ.α.
γ) Κρίση (δοξαστικά) : νομίζω, ἡγοῦμαι, οἴομαι, κρίνω κ.α.
δ) Αίσθηση (αισθητικά) : ὁρῶ, ἀκούω, αἰσθάνομαι, βλέπω κ.α.
ε) Μνήμη (μνήμης) : μιμνήσκω, ἐνθυμοῦμαι κ.α.
στ) Μάθηση (μάθησης) : μανθάνω, διδάσκομαι κ.α.
ζ) Αγγελία (αγγελίας) : καλῶ, ἀγγέλω, πέμπω κ.α.
η) Δείξη (δείξεως): δείκνυμι, ὀνομάζω, καλῶ κ.α.

π. χ. φησί ὁ κατήγορος οὐ δικαίως με λαμβάνειν τό ἀργύριον : ισχυρίζεται ο κατήγορος ότι …
Κροῖσος ᾤετο οὐδένα ἀνθρώπων ὀλβιώτερον ἑαυτοῦ εἶναι : ο Κροίσος νόμιζε ότι …

Β1β : ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

Ως τελικό απαρέμφατο χαρακτηρίζουμε εκείνο το απαρέμφατο το οποίο αποδίδεται στην νέα ελληνική γλώσσα κυρίως με το να. Ανάλογα με το ρήμα εξάρτησης διακρίνουμε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις του τελικού απαρεμφάτου :
Α) το τελικό εκείνο απαρέμφατο που συναντάται σε κάθε χρόνο εκτός από τον μέλλοντα και δέχεται άρνηση μή. Εξαρτάται συνήθως από ρήματα :

α) βουλητικά : βούλομαι, θέλω, ἐπιθυμῶ κ.α.
β) κελευστικά : προστάττω, κελεύω, πιτάττω κ.α.
γ) δυνητικά : δύναμαι, οἷος τε εἰμί κ.α.
δ) αποπειρατικά : πειράω, πειράομαι ῶμαι κ.α.
ε) που δηλώνουν το «πρέπει»: χρή, δεῖ, ἀναγκαίον ἐστί κ.α.
στ) που δηλώνουν απόφαση : ἀποφαίνομαι κ.α.
ζ) που δηλώνουν μελέτη: βουλεύομαι, μελετῶ κ.α.

π. χ. ἐβουλεύοντο βοηθεῖν τοῖς συμμάχοις : σκεφτόντουσαν να …
οὐκ ἐδύναντο κατηγορῆσαι τούς στρατηγούς : δεν μπορούσαν να …

Β) το τελικό εκείνο απαρέμφατο που συναντάται μόνο σε χρόνο μέλλοντα και δέχεται άρνηση μή. Αυτό το απαρέμφατο έχει την ιδιομορφία ότι μπορεί να αποδίδεται στη νεοελληνική γλώσσα άλλοτε με το να και άλλοτε με το ότι αν και δεν είναι ειδικό απαρέμφατο. Εξαρτάται μόνο από τα έξι παρακάτω ρήματα :

ἀπειλῶ : απειλώ
ἐλπίζω : ελπίζω
ἐπαγγέλομαι : υπόσχομαι
ὄμνυμι : ορκίζομαι
προσδοκῶ : περιμένω
ὑπισχνοῦμαι : υπόσχομαι

π. χ. Ἠπείλει Ἐρμοκράτης φονεύσειν ἅπαντας τούς Ἀθηναίους : απειλούσε ο Ερμοκράτης ότι / να …
Ὀμνύουσιν μήτε τήν τάξιν λείψειν, ἀμυνεῖν δέ τῇ πατρίδι : ορκίζονταν ότι / να …

Γ) το τελικό εκείνο απαρέμφατο που βρίσκεται σε όλους τους χρόνους (συμπεριλαμβανομένου και του μέλλοντα) και δέχεται άρνηση μή. Εξαρτάται μόνο από το ρήμα μέλλω (= σκοπεύω να, πρόκειται να, αναβάλλω, βραδύνω).

π.χ. Ἀγοράν οὐδείς ἔτι παρέξειν ἔμελλεν αὐτοῖς : κανείς δεν σκόπευε να …

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΙΔΙΚΟ & ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

Τόσο το ειδικό όσο και το τελικό απαρέμφατο θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από μια κατηγορηματική μετοχή: Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσι ἐτύγχανεν ὤν = Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσι ἐτύγχανεν εἶναι > και στις δυο προτάσεις η μετάφραση που προκύπτει είναι ακριβώς η ίδια αφού αντικαταστήσαμε τη κατηγορηματική μετοχή ὤν με το τελικό απαρέμφατο εἶναι.
Το ειδικό απαρέμφατο θα μπορούσε να αντικατασταθεί από ειδική πρόταση. Σ’ αυτή τη περίπτωση τοποθετούμε τον ειδικό σύνδεσμο ότι και το ρήμα από το οποίο προέρχεται το απαρέμφατο. Το ρήμα αυτό της ειδικής πρότασης τίθεται συνήθως σε οριστική έγκλιση και σε χρόνο ανάλογο με εκείνον του ειδικού απαρεμφάτου που αντικαθιστά: Λέγει ὑβριστήν εἶναι με > Λέγει ὅτι ὑβριστής εἰμί. Αρκεί να προσέξουμε τις μετατροπέςà το απαρέμφατο (εἶναι) μετετράπη σε ρήμα (εἰμί) στον ίδιο χρόνο (ενεστώτα), το υποκείμενο του απαρεμφάτου (με) σε υποκείμενο του ρήματος (εννοείται : ἐγώ) της δευτερεύουσας ειδικής πρότασης. Και στις δυο περιπτώσεις προτάσεων η μετάφραση που προκύπτει είναι ακριβώς η ίδια.

ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΙΔΙΚΟΥ & ΤΕΛΙΚΟΥ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟΥ : ΤΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΙΑ & ΕΤΕΡΟΠΡΟΣΩΠΙΑ

Όπως ήδη εξετάσαμε τόσο το ειδικό όσο και το τελικό απαρέμφατο εξαρτώνται από άλλους ονοματικούς ή ρηματικούς τύπους μιας πρότασης. Ταυτόχρονα γνωρίζουμε ότι το απαρέμφατο προέρχεται από ρήμα και διατηρεί κάποια στοιχεία του ρήματος όπως το υποκείμενο, ενδεχομένως το αντικείμενο κ.α. Όταν λοιπόν ένα απαρέμφατο βρίσκεται σε μια πρόταση εξαρτημένο από κάποιο ρήμα, αυτόματα πρέπει να εντοπίσουμε το υποκείμενο τόσο του ρήματος όσο και του απαρεμφάτου. Αφού όμως το ρήμα έχει σχέση με το απαρέμφατο τότε και το υποκείμενο του ρήματος θα έχει σχέση με το υποκείμενο του απαρεμφάτου. Δύο είναι τα συντακτικά φαινόμενα που προκύπτουν από την σχέση αυτή : η ταυτοπροσωπία & η ετεροπροσωπία.

ΤΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΙΑ : όταν το υποκείμενο του ρήματος είναι το ίδιο ακριβώς με αυτό το υποκείμενο του απαρεμφάτου, τότε έχουμε το φαινόμενο της ταυτοπροσωπίας. Σ’ αυτή τη περίπτωση το υποκείμενο του απαρεμφάτου τίθεται σε πτώση ονομαστική και είναι το ίδιο το υποκείμενο του ρήματος.
π.χ. Στρατιάν ναυτικήν καί πεζήν ἐψηφίζαντο πέμπειν  υποκείμενο του ρήματος ἐψηφίσαντο (εννοείται οὗτοι) είναι το ίδιο με το υποκείμενο του απαρεμφάτου πέμπειν (που εννοείται πάλι το οὗτοι).

ΕΤΕΡΟΠΡΟΣΩΠΙΑ : όταν το υποκείμενο του ρήματος δεν είναι το ίδιο με το υποκείμενο του απαρεμφάτου, τότε έχουμε το φαινόμενο της ετεροπροσωπίας. Σ’ αυτή τη περίπτωση το υποκείμενο του απαρεμφάτου τίθεται πάντοτε και υποχρεωτικά σε πτώση αιτιατική.

π.χ. Οἴομαι οὐδένα ἐκ τῶν θεῶν εἶναι κακόνυποκείμενο του απαρεμφάτου (εἶναι) είναι το οὐδένα που τίθεται σε πτώση αιτιατική αφού υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι το ἐγώ.

ΑΠΡΟΣΩΠΙΑ : Όταν αντί απλού προσωπικού ρήματος τίθεται απρόσωπο ρήμα ή απρόσωπη έκφραση τότε το απαρέμφατο που υπάρχει στη πρόταση θεωρείται υποκείμενο αυτού του απρόσωπου ρήματος ή της απρόσωπης έκφρασης. Σ’ αυτή τη περίπτωση όμως πρέπει να προβούμε σε αναλυτική σύνταξη και του απαρεμφάτου εντοπίζοντας το υποκείμενό του. Τότε θα διαπιστώσουμε ότι στην απροσωπία ισχύει ο κανόνας της ετεροπροσωπίας, δηλαδή το υποκείμενο του απαρεμφάτου τοποθετείται πάντοτε και μόνο σε πτώση αιτιατική.

π.χ. οὐ χρή μετανοεῖν τόν σοφόν ἄνδραν το υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος χρή είναι φυσικά το απαρέμφατο μετανοεῖν και υποκείμενο του απαρεμφάτου μετανοεῖν είναι το ἄνδραν (που βρίσκεται μάλιστα για αυτό το λόγο σε πτώση αιτιατική).


Β2] ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ είναι το απαρέμφατο εκείνο που δεν έχει άμεση συντακτική σχέση με το ρηματικό τύπο (ρήμα) ή ονοματικό τύπο (απαρέμφατο – μετοχή) της πρότασης. Τα απαρέμφατα αυτής της κατηγορίας δεν τίθενται ως υποκείμενα ή αντικείμενα σε ρήματα, απλά επηρεάζονται από ρήματα ή λέξεις και αποκτούν επιρρηματική σημασία. Κατά συνέπεια λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί που δηλώνουν τον σκοπό, την αναφορά, το αποτέλεσμα.

Β2α] ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΤΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ

Πρόκειται για το απαρέμφατο εκείνο που ισοδυναμεί με συμπερασματική πρόταση (μεταφράζεται = ώστε να…). Προσδιορίζει ρήματα ουδέτερης ή παθητικής διάθεσης, που δηλώνουν σκόπιμη ενέργεια, κίνηση, παροχή, εκλογή, επιτυχία (ποιῶ, φέρω, ἥκω, ἔρχομαι, βαίνω κ.α.). Δέχεται άρνηση μή.

π.χ. Ἐποίησαν ἐλθεῖν τούς Ἀθηναίους ἐνταῦθα : Ενήργησαν ώστε να έλθουν οι Αθηναίοι εκεί.
ᾙρέθη λόγῳ ἐπαινέσαι τούς ἄνδρας : Εκλέχθηκε ώστε να επαινέσει με λόγια τους άνδρες.

Β2β] ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ

Πρόκειται για το απαρέμφατο εκείνο που ισοδυναμεί με τελική πρόταση (μεταφράζεται = για να…). Προσδιορίζει ρήματα ενεργητικής διάθεσης, που δηλώνουν σκόπιμη ενέργεια, κίνηση, παροχή, εκλογή, επιτυχία. Το απαρέμφατο αυτό βρίσκεται συχνά σε χρόνο μέλλοντα.

π.χ. Ἀφίχθησαν πολεμεῖν : Έφτασαν για να πολεμήσουν.
Κατέλιπεν τούς στρατιώτας φυλάττειν : Άφησε τους στρατιώτες για να φυλάνε.

Β2γ] ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ ΤΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

Πρόκειται για απαρέμφατα που τοποθετούνται μετά από επίθετα (και εξαρτώνται από αυτά) που δηλώνουν ικανότητα, δυνατότητα, αρμοδιότητα, αναγκαιότητα : ἄξιος, ἀνάξιος, ἰκανός, δεινός, ἡδύς, πικρός, καλός, χαλεπός κ.α. Μεταφράζονται = ως προς να …, στο να… . Το απαρέμφατο αυτό ονομάζεται όχι μόνο απαρέμφατο της αναφοράς, αλλά και του «κατά τι».

π.χ. Κῦρος κάλλιστος ἦν ἱδεῖν : ο Κύρος ήταν ωραιότατος ως προς την εμφάνιση.
Ὑμεῖς πάντων ἐστέ ὀξύτατοι γνῶναι τά ῥηθέντα : Εσείς είσαστε από όλους οι πιο κατάλληλοι στο να γνωρίζετε τα όσα ειπώθηκαν.

Β2δ] ΑΠΟΛΥΤΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

Πρόκειται για εκείνο το απαρέμφατο που δεν εξαρτάται από κάποιο άλλο τύπο και αποτελεί στερεότυπη φράση που ισοδυναμεί με επιρρηματικό προσδιορισμό της αναφοράς ή του σκοπού. Αυτά τα απαρέμφατα προσδιορίζουν το περιεχόμενο όλης της πρότασης στην οποία βρίσκονται. Οι πιο συνηθισμένες και αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις απόλυτου απαρεμφάτου (και όχι οι μοναδικές) είναι οι παρακάτω :

ὡς ἐμοί δοκεῖν = κατά τη γνώμη μου
ὡς ἔπος εἰπεῖν = για να το πω έτσι, σχεδόν
ὡς ἀπλῶς εἰπεῖν = για να το πω γενικά, σύντομα
ἐν κεφαλαίῳ εἰπεῖν = για να ανακεφαλαιώσω
οὕτως εἰπεῖν = γενικά, σχεδόν
συντόμως εἰπεῖν = για να μιλήσω σύντομα
ὡς συνελόντι εἰπεῖν = για να μιλήσω σύντομα
ὡς διά βραχέων εἰπεῖν = για να μιλήσω σύντομα
ὡς ἐν βραχεῖ εἰπεῖν = για να μιλήσω σύντομα
ὀλίγου δεῖν = σχεδόν, λίγο έλειψε
μικροῦ δεῖν = σχεδόν, λίγο έλειψε
τό ἐπ’ ἐμοί εἶναι = όσον εξαρτάται από εμένα
ἑκών εἶναι = θεληματικά
ὡς (ἀπ)εικάσαι = όσο μπορεί να συμπεράνει κανείς
ὡς γέ οὕτως ἀκοῦσαι = για να το ακούσει κανείς έτσι απλά

π.χ. Ὡς γάρ εἰπεῖν ἀπλῶς, ἅπαντες ὑπάρχειν ἐγνωκότες μοι δοκεῖτε : για να μιλήσω σύντομα …


ΑΛΛΕΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑΡΘΡΟΥ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟΥ :

Είναι ένα συνηθισμένο σχετικά φαινόμενο στην αρχαία ελληνική γλώσσα το απαρέμφατο να αντικαθιστά το ρήμα μιας πρότασης. Αυτό μπορεί να συμβαίνει στις παρακάτω περιπτώσεις :

Σε απαρεμφατική πρόταση  πρόκειται για τη δευτερεύουσα εκείνη πρόταση (συμπερασματική ή χρονική) η οποία δεν εκφέρεται με ρήμα αλλά αντί αυτού με απαρέμφατο. Με απαρέμφατο μπορούν να εκφέρονται οι δευτερεύουσες συμπερασματικές προτάσεις που εισάγονται με τους συνδέσμους ὡς, ὥστε, ἐφ’ ᾧ, ἐφ’ ᾧτε και οι χρονικές προτάσεις που εισάγονται με τον σύνδεσμο πρίν.
π.χ. Οἱ τριάκοντα ᾑρέθησαν ἐφ’ ᾧτε συγγράψαι νόμους … : οι τριάντα τύραννοι ορίστηκαν ώστε να γράψουν νόμους …

Σε θέση προστακτικής (σπάνια). Μπορεί ένα απαρέμφατο να αντικαταστήσει ένα ρήμα σε προστακτική έγκλιση σε προσταγές και απαγορεύσεις. Σ’ αυτή τη περίπτωση θεωρούμε το απαρέμφατο ρήμα. Αναφέρουμε ότι αυτή η περίπτωση συναντάται κυρίως σε περιεχόμενο νόμων και διακρατικών συνθηκών.
π.χ. Ὦ ξεῖν ἀγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ὅτι …: Ξένε πες στους Λακεδαιμόνιους ότι …

Σε επιφωνηματική πρόταση  (σπάνια) κάποιες φορές, σε εκφράσεις γεμάτες έντονα αισθήματα (πάθος, μίσος, αγάπη, αγανάκτηση κ.α.) χρησιμοποιούμε αντί κανονικού ρήματος ένα απαρέμφατο.
π. χ. Ἐμέ παθεῖν τάδε , φεῦ ! : Εγώ να πάθω αυτά εδώ, αλίμονο !


Γ] ΕΝΑΡΘΡΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ

Το έναρθρο απαρέμφατο δεν υπόκειται στο σύνολο των κανόνων που συναντήσαμε προηγουμένως για το άναρθρο απαρέμφατο. Το έναρθρο απαρέμφατο αντιμετωπίζεται ως ένα όνομα γι’ αυτό και οι συντακτικές του χρήσεις δεν διαφοροποιούνται από αυτές του ουσιαστικού ή του επιθέτου. Έτσι το έναρθρο απαρέμφατο μπορεί να τεθεί ως :

Υποκείμενο  τό λακωνίζειν ἐστί φιλοσοφεῖν : το να μιλάς λίγο είναι ένδειξη σοφίας.
Αντικείμενο οὐκ ἠθέλησαν τό ποιεῖν κακόν τι : δεν θέλησαν το να κάνουν κάτι κακό.
Κατηγορούμενο  τοῦτο ἐστί τό πάσχειν: αυτό είναι το να υποφέρεις.
Επεξήγηση  εἵλοντο ποιήσειν τοῦτο, τό λέγειν τό καλόν καί τό κακόν : προτίμησαν να κάνουν αυτό, δηλ. να πουν το καλό και το κακό…
Ετερόπτωτος προσδιορισμός  τό σιγᾶν ἐστί κρεῖττον τοῦ λαλεῖν : το να σιωπάς είναι καλύτερο από το να μιλάς.
Εμπρόθετος προσδιορισμός  Ἀντί τοῦ πόλις εἶναι κατέστη φρούριον : αντί του να είναι …



Δ] ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΞΑΣΚΗΣΗ

Να εντοπίσετε τα είδη των απαρεμφάτων καθώς και τα υποκείμενα (και αντικείμενά) τους .


1.     Πρίν λέγειν ἐπερήσομαι τι σμικρόν.
2.     Σπονδάς πρός ἀλλήλους ἐποιήσαντο , ὥστε τούς αὐτούς ἐχθρούς καί φίλους νομίζειν.
3.     Νομίζω τοῦτο οὐκ ἄν ἀληθές εἶναι.
4.     Κῦρος διέφερε πάντων τῶν ἡλίκων εἰς τῷ μανθάνειν.
5.     Δοκεῖ ὁ τῶν Ἀθηναίων δῆμος καί ἐν τῷδε κακῶς βουλεύεσθαι.
6.     Σωκράτης ἡγεῖτο θεούς πάντα εἰδέναι.
7.     Ὁ χῶρος ἐπιτήδειος ἐφαίνετο στρατοπεδεῦσαι.
8.     Βούλονται πολλά λέγειν καί πράττειν.
9.     Συνελόντι εἰπεῖν ἁπάσας τάς δυνάμεις συλλαβοῦσα ἔχει ἡ ῥητορική.
10.  Πάντα κίνδυνον ὑποδέχονται, ἐφ' ᾧ πλείονα κτήσονται.
11.  Ὁμολογεῖται τήν πόλιν ἀρχαιοτάτην εἶναι.
12.  Τοῖς φαύλοις ἐνδέχεται τά τυχόντα πράττειν.
13.  Τοῦτο ἐστί τό δίκαιον, ἀποδιδόναι ἑκάστῳ τό προσῆκον.
14.  Φυλάττειν παρέδωκε αὐτῷ τούς νόμους.
15.  Οὐκ εἶχον ἀργύριον ἐπισιτίζεσθαι.
16.  Κλέαρχος ἐβιάζετο τούς στρατιώτας ἰέναι ἐκεῖσε.
17.  Ἐτάχθη κινδυνεύειν.
18.  Θεοί πολῖται, μή τυχεῖν ἡμᾶς δουλείας !
19.  Ἔφη οὐκ ἑκών αὐτός δουλεύσειν.
20.  Οὐ μάντις εἰμί τἀφανῆ γνῶναι σαφῶς.
21.  Φησί ὁ κατήγορος οὐ δικαίως με λαμβάνειν τό ἀργύριον.
22.  Οἱ στρατιῶται ἐπορεύοντο τειχίσαι τό χωρίον.
23.  Νομίζουσι τοῦτον ἀνελεύθερον εἶναι.
24.  Λακεδαιμόνιοι οὐκ ἔφασαν πόλιν ἑλληνίδα ἀνδραποδιεῖν.
25.  Τί με κωλύει κληροῦσθαι τῶν ἐννέα ἀρχόντων ;
26.  Ἡ χιών ἐκώλυσεν αὐτούς ἐλθεῖν.
27.  Τό δέ βίᾳ πολιτῶν δρᾶν ἔφυν ἀμήχανος.
28.  Οὐ χρή μετανοεῖν τόν ἄνδρα τόν σοφόν ἀλλά προνοεῖν.
29.  Αἰσχρόν ἐστί τό ψεύδεσθαι καί ἐπιορκεῖν.
30.  Οὐκ ἔνεστι τῶν τῆς πόλεως ἐχθρῶν κρατῆσαι.
31.  Πάντες πρό τῶν πραγμάτων εἰώθασι χρῆσθαι τῷ βουλεύεσθαι.
32.  Δοκεῖ μοι οὐ δίκαιον εἶναι δεῖσθαι τοῦ δικαστοῦ.
33.  Ἀπέθνησκον ὑπέρ τοῦ μή ποιεῖν τό κελευόμενον.
34.  Δεῖ γράμματα μαθεῖν καί μαθόντα νοῦν ἔχειν.
35.  Τό χωρίον ἐπιτήδειον Ἀρχιδάμῳ ἐφαίνετο στρατοπεδεῦσαι.
36.  Ἀρχίδαμος ἔμελλεν δῃώσειν τήν γῆν.
37.  Εἰς ἐλπίδαν ἦλθον τοῦ ἑλεῖν τήν πόλιν.
38.  Προεῖπον ταῦτα τοῦ μή λύειν ἕνεκα τάς σπονδάς.
39.  Οἱ Λακεδαιμόνιοι ἔδοσαν Αἰγινήταις Θυρέαν οἰκεῖν.
40.  Τούτους ἄρχοντας ὑμεῖς εἵλεσθε ἄρχειν μου.


Βασική Βιβλιογραφία

Ασωνίτης Ν. – Αναγνωστόπουλος Β., Συντακτικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, εκδόσεις Αναστασάκη , Αθήνα 2000 | Γεωργόπουλος Γ., Αρχαία Ελληνική Σύνταξη, εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα 1998 | Γιαγκόπουλος Α., Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής, εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1998 | Γρηγορόπουλος Δ., Η σύνταξη του αρχαίου ελληνικού λόγου, εκδόσεις Έννοια, Αθήνα 2004 | Δελής Τ., Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας, εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα 1997 | Λεμπέσης Χ. – Καργάκος Σ., Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 1997 | Liddel H.G. – Scott R. , Μέγα Λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, τόμοι Ι – V, εκδόσεις Ι. Σιδέρη, Αθήνα 2001 | Μπίλλα Π., Μαθήματα σύνταξης της Αρχαίας Ελληνικής, εκδόσεις Σαββάλας, Αθήνα 2000 | Μυτιληναίος Ο., Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2000 | Παπανικολάου Γ. Ν., Λεξικόν των ρημάτων της αττικής πεζογραφίας, εκδόσεις Παπαδήμα, Αθήνα 1994 | Πασχαλίδης Δ., Ασκήσεις Συντακτικού της Αρχαίας Ελληνικής, εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1998 | Σαμανλής Θ. – Μπιτσιάνης Α., Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής, εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 1997