Θουκυδίδης "Ιστοριών" Γ' 72

Ξεκινάω με κάτι φαινομενικά "άσχετο", ένα εξαιρετικό βίντεο με μουσική από ένα ελληνικό μουσικό σχήμα (από τη Θεσσαλονίκη), τους Blue Pilots Project. Δεν είναι όμως μόνο η μουσική που κατά τη γνώμη μου είναι εξαιρετική (γούστα είναι αυτά) αλλά και το περιεχόμενο του βίντεο το οποίο δίνει ερέθισμα για προβληματισμό : πείνα, φτώχεια, κοινωνική ανισότητα, πόλεμος είναι μερικά από τα θέματα που θίγει! (για να μη λέτε ότι ασχολούμαι μόνο με το μάθημα!)

 

Α' Κείμενο & μετάφραση

[72] ἐλθόντων δὲ οἱ Ἀθηναῖοι τούς τε πρέσβεις ὡς νεωτερίζοντας ξυλλαβόντες, καὶ ὅσους ἔπεισαν, κατέθεντο ἐς Αἴγιναν. Ἐν δὲ τούτῳ τῶν Κερκυραίων οἱ ἔχοντες τὰ πράγματα ἐλθούσης τριήρους Κορινθίας καὶ Λακεδαιμονίων πρέσβεων ἐπιτίθενται τῷ δήμῳ, καὶ μαχόμενοι ἐνίκησαν. ἀφικομένης δὲ νυκτὸς ὁ μὲν δῆμος ἐς τὴν ἀκρόπολιν καὶ τὰ μετέωρα τῆς πόλεως καταφεύγει καὶ αὐτοῦ ξυλλεγεὶς ἱδρύθη, καὶ τὸν Ὑλλαϊκὸν λιμένα εἶχον· οἱ δὲ τήν τε ἀγορὰν κατέλαβον, οὗπερ οἱ πολλοὶ ᾤκουν αὐτῶν, καὶ τὸν λιμένα τὸν πρὸς αὐτῇ καὶ πρὸς τὴν ἤπειρον. 

(§72) ἐλθόντων δὲ	Όταν λοιπόν ήλθαν  (οι Κερκυραίοι πρέσβεις στην Αθήνα),
οἱ Ἀθηναῖοι	οι Αθηναίοι
ξυλλαβόντες τούς τε πρέσβεις	αφού συνέλαβαν και τους πρέσβεις
ὡς νεωτερίζοντας,	ως υποκινητές στάσης
καὶ ὅσους ἔπεισαν,	και όσους έπεισαν,
κατέθεντο ἐς Αἴγιναν.	τους συγκέντρωσαν για ασφάλεια στην Αίγινα.
Ἐν δὲ τούτῳ	Στο μεταξύ όμως,
τῶν Κερκυραίων	από τους Κερκυραίους
οἱ ἔχοντες	αυτοί
τὰ πράγματα	που ήταν κύριοι της πολιτικής κατάστασης (δηλ. οι Κερκυραίοι ολιγαρχικοί),
ἐλθούσης	αφού ήρθε
Κορινθίας τριήρους	κορινθιακό πλοίο
καὶ Λακεδαιμονίων πρέσβεων	και Λακεδαιμόνιοι πρέσβεις,
ἐπιτίθενται τῷ δήμῳ,	κάνουν επίθεση κατά των δημοκρατικών
καὶ μαχόμενοι ἐνίκησαν.	και τους νικούν στη μάχη.
ἀφικομένης δὲ νυκτὸς	Και όταν ήρθε η νύχτα,
ὁ μὲν δῆμος	οι δημοκρατικοί
καταφεύγει	καταφεύγουν
ἐς τὴν ἀκρόπολιν	στην ακρόπολη
καὶ τὰ μετέωρα	και στα ψηλά και οχυρά μέρη
τῆς πόλεως	της πόλης
καὶ ξυλλεγεὶς	και, αφού συγκεντρώθηκαν
αὐτοῦ	εκεί,
ἱδρύθη,	εγκαταστάθηκαν
καὶ εἶχον	και κατείχαν επίσης
τὸν Ὑλλαϊκὸν λιμένα·	το Υλλαϊκό λιμάνι.
οἱ δὲ κατέλαβον	Οι άλλοι κατέλαβαν
τήν τε ἀγορὰν,	και την αγορά,
οὗπερ ᾤκουν	όπου ακριβώς κατοικούσαν
οἱ πολλοὶ αὐτῶν,	οι περισσότεροι από αυτούς,
καὶ τὸν λιμένα	και το λιμάνι
τὸν πρὸς αὐτῇ	που ήταν κοντά σ’ αυτή
καὶ πρὸς τὴν ἤπειρον.	και που βλέπει προς την ηπειρωτική στεριά.

Θουκυδίδης "Ιστοριών" Γ' 71

Α' Κείμενο & μετάφραση 

[71] δράσαντες δὲ τοῦτο καὶ ξυγκαλέσαντες Κερκυραίους εἶπον ὅτι ταῦτα καὶ βέλτιστα εἴη καὶ ἥκιστ᾿ ἂν δουλωθεῖεν ὑπ᾿ Ἀθηναίων, τό τε λοιπὸν μηδετέρους δέχεσθαι ἀλλ᾿ ἢ μιᾷ νηὶ ἡσυχάζοντας, τὸ δὲ πλέον πολέμιον ἡγεῖσθαι. ὡς δὲ εἶπον, καὶ ἐπικυρῶσαι ἠνάγκασαν τὴν γνώμην. πέμπουσι δὲ καὶ ἐς τὰς Ἀθήνας εὐθὺς πρέσβεις περί τε τῶν πεπραγμένων διδάξοντας ὡς ξυνέφερε καὶ τοὺς ἐκεῖ καταπεφευγότας πείσοντας μηδὲν ἀνεπιτήδειον πράσσειν, ὅπως μή τις ἐπιστροφὴ γένηται. 

(§71) δράσαντες δὲ τοῦτο	Αφού έπραξαν αυτό (οι ολιγαρχικοί)
καὶ ξυγκαλέσαντες	και κάλεσαν σε συνέλευση
Κερκυραίους	τους Κερκυραίους,
εἶπον ὅτι ταῦτα	υποστήριξαν ότι αυτά (δηλ. ο φόνος των Κερκυραίων δημοκρατικών)
καὶ εἴη βέλτιστα	ήταν και τα καλύτερα
καὶ ἥκιστ᾿	και με κανένα τρόπο πια
ἂν δουλωθεῖεν	δεν θα υποδουλώνονταν
ὑπ᾿ Ἀθηναίων,	από τους Αθηναίους
τό τε λοιπὸν	και στο εξής
δέχεσθαι	να μην δέχονται
μηδετέρους	κανέναν από τους δυο
ἡσυχάζοντας	μένοντας ουδέτεροι
ἀλλ᾿ ἢ μιᾷ νηὶ,	παρά μόνο με ένα πλοίο,
τὸ δὲ πλέον	ενώ (πλοία) σε μεγαλύτερο αριθμό
ἡγεῖσθαι πολέμιον.	να τα θεωρούν εχθρικά.
ὡς δὲ εἶπον,	Και αφού μίλησαν,
καὶ ἠνάγκασαν	ανάγκασαν (τους Κερκυραίους)
ἐπικυρῶσαι	να επικυρώσουν
τὴν γνώμην.	την πρόταση.
πέμπουσι δὲ πρέσβεις	Στέλνουν επίσης πρεσβευτές
καὶ ἐς τὰς Ἀθήνας εὐθὺς	και στην Αθήνα αμέσως
διδάξοντας	για να εξηγήσουν
περί τε τῶν πεπραγμένων	για όσα έγιναν
ὡς ξυνέφερε	πως ήταν τάχα συμφέροντα (για τους Αθηναίους)
καὶ πείσοντας	και να πείσουν
τοὺς καταπεφευγότας ἐκεῖ	αυτούς που είχαν καταφύγει εκεί.
πράσσειν	να μην κάνουν
μηδὲν ἀνεπιτήδειον,	κάποια εχθρική ενέργεια,
ὅπως μή γένηται	για να μην υπάρξει
τις ἐπιστροφὴ.	κάποια αντεκδίκηση.

Θουκυδίδης "Ιστοριών" Γ' 70

Προσέξτε αυτό το trailer που παρουσιάζει μια 3d αναπαράσταση της Ακρόπολης της Αθήνας, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτό αυτό έγινε από τη Whiskytree (εταιρεία δημιουργίας λογισμικού). Ωστόσο, όσο εντυπωσιακή κι αν είναι η εικόνα που βλέπετε, μην παρασύρεστε, γιατί ένας προσεκτικότερος έλεγχος αποδεικνύει ότι οι δημιουργοί της Whiskytree μάλλον... φαντάστηκαν πολλά πράγματα. Καταρχάς η τοπογεωγραφία είναι εντελώς εσφαλμένη, αφού ο Λυκαβηττός είναι σε λάθος σημείο, ο Υμηττός ... αναζητείται και η Πεντέλη ... αγνοείται. Πάνω στην Ακρόπολη έχουν τοποθετηθεί κτίρια τα οποία ποτέ δεν υπήρξαν, αλλά είχαν στόχο να γεμίσουν τον χώρο. Τέλος στη βάση του βράχου της Ακρόπολης υπάρχουν κτίρια που παραπέμπουν είτε σε ρωμαϊκό ναό είτε σε κτίρια του Βατικανού. Βεβαίως οι δημιουργοί του βίντεο δεν είχαν κάποιο σκοπό για αναπαράσταση του ιστορικού παρελθόντος (υπήκοοι ΗΠΑ βλέπετε!), ωστόσο αποδεικνύεται για άλλη μια φορά πόσο επικίνδυνο είναι να υιοθετούμε άκριτα τις διαδικτυακές πληροφορίες! 

 

Και ένα ντοκιμαντέρ με ελληνικούς υπότιτλους για την Ακρόπολη.

και λίγο ακόμη Ακρόπολη σε 3D animation (του Κώστα Γαβρά)...

Α' Κείμενο και μετάφραση

[70] Οἱ γὰρ Κερκυραῖοι ἐστασίαζον, ἐπειδὴ οἱ αἰχμάλωτοι ἦλθον αὐτοῖς οἱ ἐκ τῶν περὶ Ἐπίδαμνον ναυμαχιῶν ὑπὸ Κορινθίων ἀφεθέντες, τῷ μὲν λόγῳ ὀκτακοσίων ταλάντων τοῖς προξένοις διηγγυημένοι, ἔργῳ δὲ πεπεισμένοι Κορινθίοις Κέρκυραν προσποιῆσαι. καὶ ἔπρασσον οὗτοι, ἕκαστον τῶν πολιτῶν μετιόντες, ὅπως ἀποστήσωσιν Ἀθηναίων τὴν πόλιν. καὶ ἀφικομένης Ἀττικῆς τε νεὼς καὶ Κορινθίας πρέσβεις ἀγουσῶν καὶ ἐς λόγους καταστάντων ἐψηφίσαντο Κερκυραῖοι Ἀθηναίοις μὲν ξύμμαχοι εἶναι κατὰ τὰ ξυγκείμενα, Πελοποννησίοις δὲ φίλοι ὥσπερ καὶ πρότερον. καὶ (ἦν γὰρ Πειθίας ἐθελοπρόξενός τε τῶν Ἀθηναίων καὶ τοῦ δήμου προειστήκει) ὑπάγουσιν αὐτὸν οὗτοι οἱ ἄνδρες ἐς δίκην, λέγοντες Ἀθηναίοις τὴν Κέρκυραν καταδουλοῦν. ὁ δὲ ἀποφυγὼν ἀνθυπάγει αὐτῶν τοὺς πλουσιωτάτους πέντε ἄνδρας, φάσκων τέμνειν χάρακας ἐκ τοῦ τε Διὸς τοῦ τεμένους καὶ τοῦ Ἀλκίνου· ζημία δὲ καθ᾿ ἑκάστην χάρακα ἐπέκειτο στατήρ. ὀφλόντων δὲ αὐτῶν καὶ πρὸς τὰ ἱερὰ ἱκετῶν καθεζομένων διὰ πλῆθος τῆς ζημίας, ὅπως ταξάμενοι ἀποδῶσιν, ὁ Πειθίας (ἐτύγχανε γὰρ καὶ βουλῆς ὤν) πείθει ὥστε τῷ νόμῳ χρήσασθαι. οἱ δ᾿ ἐπειδὴ τῷ τε νόμῳ ἐξείργοντο καὶ ἅμα ἐπυνθάνοντο τὸν Πειθίαν, ἕως ἔτι βουλῆς ἐστί, μέλλειν τὸ πλῆθος ἀναπείσειν τοὺς αὐτοὺς Ἀθηναίοις φίλους τε καὶ ἐχθροὺς νομίζειν, ξυνίσταντό τε καὶ λαβόντες ἐγχειρίδια ἐξαπιναίως ἐς τὴν βουλὴν ἐσελθόντες τόν τε Πειθίαν κτείνουσι καὶ ἄλλους τῶν τε βουλευτῶν καὶ ἰδιωτῶν ἐς ἑξήκοντα· οἱ δέ τινες τῆς αὐτῆς γνώμης τῷ Πειθίᾳ ὀλίγοι ἐς τὴν Ἀττικὴν τριήρη κατέφυγον ἔτι παροῦσαν.

Οἱ γὰρ Κερκυραῖοι	Και οι Κερκυραίοι
ἐστασίαζον,	βρίσκονταν σε εμφύλια διαμάχη,
ἐπειδὴ ἦλθον αὐτοῖς	από τότε που επέστρεψαν σ’ αυτούς,
οἱ ἀφεθέντες	αφού ελευθερώθηκαν
ὑπὸ Κορινθίων	από τους Κορίνθιους,
οἱ αἰχμάλωτοι	οι αιχμάλωτοι
ἐκ τῶν ναυμαχιῶν	από τις ναυμαχίες
περὶ Ἐπίδαμνον,	γύρω από την Επίδαμνο,
τῷ μὲν λόγῳ	φαινομενικά
διηγγυημένοι	επειδή εγγυήθηκαν
τοῖς προξένοις	οι απεσταλμένοι
ὀκτακοσίων ταλάντων,	το ποσό των οκτακοσίων ταλάντων,
ἔργῳ δὲ	στην πραγματικότητα όμως,
πεπεισμένοι	επειδή είχαν πειστεί
Κορινθίοις	από τους Κορίνθιους
προσποιῆσαι	να φέρουν με το μέρος τους
Κέρκυραν.	την Κέρκυρα.
καὶ οὗτοι ἔπρασσον,	Και αυτοί ενεργούσαν[1],
μετιόντες	πλησιάζοντας
ἕκαστον τῶν πολιτῶν,	τον κάθε πολίτη χωριστά,
ὅπως ἀποστήσωσιν	για να απομακρύνουν
τὴν πόλιν Ἀθηναίων.	την πόλη από τους Αθηναίους[2].
καὶ ἀφικομένης	Και φτάνοντας
Ἀττικῆς τε Κορινθίας νεὼς	αθηναϊκό και κορινθιακό πλοίο.
καὶ ἀγουσῶν πρέσβεις	που μετέφεραν πρεσβευτές
καὶ καταστάντων	και αφού ήρθαν
ἐς λόγους	σε διαπραγματεύσεις,
Κερκυραῖοι ἐψηφίσαντο	αποφάσισαν οι Κερκυραίοι
εἶναι μὲν ξύμμαχοι	να είναι σύμμαχοι
Ἀθηναίοις	με τους Αθηναίους
κατὰ τὰ ξυγκείμενα,	σύμφωνα με την ισχύουσα συνθήκη[3]
φίλοι δὲ	και φίλοι
Πελοποννησίοις	με τους Πελοποννήσιους,
ὥσπερ καὶ πρότερον.	όπως και προηγουμένως.
καὶ (ἦν γὰρ Πειθίας	Και (γιατί ήταν ο Πειθίας
ἐθελοπρόξενός τε	εθελοντής πρόξενος
τῶν Ἀθηναίων	των Αθηναίων
καὶ προειστήκει	και αρχηγός
τοῦ δήμου)	του δημοκρατικού κόμματος)
ὑπάγουσιν αὐτὸν	τον σύρουν
οὗτοι οἱ ἄνδρες ἐς δίκην,	αυτοί οι άνδρες στο δικαστήριο
λέγοντες	με την κατηγορία
καταδουλοῦν	ότι προσπαθεί να υποδουλώσει
τὴν Κέρκυραν Ἀθηναίοις.	την Κέρκυρα στην Αθήνα.
ὁ δὲ ἀποφυγὼν	Και εκείνος, αφού αθωώθηκε,
ἀνθυπάγει	καταγγέλλει με τη σειρά του
τοὺς πέντε πλουσιωτάτους	τους πέντε πιο πλούσιους
ἄνδρας αὐτῶν,	άντρες από αυτούς,
φάσκων	ισχυριζόμενος
τέμνειν χάρακας	ότι κόβουν τους πάσσαλους των αμπελιών
ἐκ τε τοῦ τεμένους τοῦ Διὸς	από τα ιερά εδάφη του Δία
καὶ τοῦ Ἀλκίνου·	και του Αλκίνου.
ἐπέκειτο δὲ ζημία	Και επιβλήθηκε πρόστιμο
καθ᾿ ἑκάστην χάρακα	για κάθε πάσσαλο
στατήρ.	ένας στατήρας.
αὐτῶν δὲ ὀφλόντων	Και επειδή εκείνοι καταδικάστηκαν να πληρώσουν το πρόστιμο
καὶ καθεζομένων	και κάθονταν
ἱκετῶν	ως ικέτες
πρὸς τὰ ἱερὰ	στα ιερά
διὰ πλῆθος τῆς ζημίας,	εξαιτίας της βαριάς χρηματικής ποινής,
ὅπως ταξάμενοι ἀποδῶσιν,	για να πληρώσουν το πρόστιμο ύστερα από συμφωνία για το ύψος του,
ὁ Πειθίας	ο Πειθίας
(ἐτύγχανε γὰρ	(διότι συνέβαινε
καὶ ὤν βουλῆς)	να είναι και μέλος της βουλής)
πείθει	πείθει (τους βουλευτές)
ὥστε χρήσασθαι	ώστε να εφαρμοστεί
τῷ νόμῳ.	ο νόμος.
οἱ δ᾿	Εκείνοι όμως (οι ολιγαρχικοί),
ἐπειδὴ ἐξείργοντο	επειδή αποκλείονταν
τῷ τε νόμῳ	από το νόμο
καὶ ἅμα ἐπυνθάνοντο	και ταυτόχρονα πληροφορούνταν
τὸν Πειθίαν,	ότι ο Πειθίας,
ἕως ἔτι βουλῆς ἐστί,	όσο ήταν ακόμη βουλευτής,
μέλλειν	σκόπευε
ἀναπείσειν τὸ πλῆθος	να μεταπείσει την πλειοψηφία
νομίζειν	να θεωρούν
τοὺς αὐτοὺς φίλους	τους ίδιους φίλους
τε καὶ ἐχθροὺς	και εχθρούς
Ἀθηναίοις,	με τους Αθηναίους,
ξυνίσταντό τε	συνωμότησαν
καὶ λαβόντες ἐγχειρίδια	και παίρνοντας μαχαίρια,
ἐσελθόντες ἐξαπιναίως	αφού μπήκαν αιφνιδιαστικά
ἐς τὴν βουλὴν	στην βουλή
κτείνουσι τόν τε Πειθίαν	σκοτώνουν και τον Πειθία
καὶ ἄλλους τῶν τε βουλευτῶν	και άλλους από τους βουλευτές
καὶ ἰδιωτῶν	και τους πολίτες,
ἐς ἑξήκοντα·	περίπου εξήντα.
οἱ δέ ὀλίγοι τινες	Και λίγοι
τῆς αὐτῆς γνώμης	ομοϊδεάτες
τῷ Πειθίᾳ	του Πειθία
κατέφυγον	κατέφυγαν
ἐς τὴν Ἀττικὴν τριήρη	στην αθηναϊκή τρίηρη
ἔτι παροῦσαν.	που βρισκόταν ακόμη εκεί[4].

---

[1] Εννοεί τους ολιγαρχικούς που είχαν επιστρέψει από την Κόρινθο.

[2] Βλέπε σχόλιο σελίδας 301 στο σχολικό βιβλίο.

[3] Η Κέρκυρα δεν ήταν μέλος της ΑθηναΪκής Συμμαχίας, αλλά συνδεόταν με την Αθήνα με μια συνθήκη «επιμαχίας», δηλαδή αμυντικής συμμαχίας. Σύμφωνα με τη συμμαχία αυτή, η Αθήνα ήταν υποχρεωμένη να συνδράμει τη Κέρκυρα μόνο στην περίπτωση που η τελευταία δεχόταν επίθεση από τρίτη δύναμη.   

[4] Το αθηναϊκό πλοίο σύμφωνα με το εθιμικό δίκαιο της εποχής (και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο των ημερών μας) θεωρούνταν αθηναϊκό και όχι κερκυραϊκό έδαφος στο οποίο μάλιστα μπορούσαν οι Αθηναίοι να παρέχουν ασυλία. Επομένως οποιαδήποτε εισβολή των Κερκυραίων ολιγαρχικών θα αποτελούσε casus belli (αφορμή πολέμου) με την Αθήνα. Προσέξτε πως η αθηναϊκή τρίηρης παραμένει αγκυροβολημένη στο λιμάνι της Κέρκυρας, αφού υπάρχει κλίμα έντασης στο νησί και αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις.